در دين مقدس اسلامنمازدر راس همه اعمال و عبادات قرار گرفته است چنانچه خداونددراوصاف متقين كه بهترين بندگان اويند مى فرمايد:
الذينيومنون بالغيب و يقيمون الصلوة.
پرهيزكاران كسانى هستند كه به غيب آنچه از حس پوشيده و پنهان است ايمان مى آورند و نماز را بر پا مى دارند.
اين عبادت از آن چنان اهميتى برخوردار است كه نه تنها در دين اسلام بلكه در اديان گذشته و در شرايط انبياى پيشين نيز در راس همه برنامه ها و عبادات بوده است و لذاحضرت ابراهيم عليه السلام از خداوند براى خود و ذريه اش توفيق اقامه نماز رادرخواست مى كند و مى گويد:
رب اجعلنىمقيم الصلوة و من ذريتى...
و حضرت لقمان در به پا داشتن نماز به فرزندش توصيه مى كند:
يا بنى اقم الصلوة ....
و حضرت عيسى آن را از وظايف اوليه اش مى شمارد و مى گويد:
و اوصانى بالصلوة و الزكاة ما دمت حيا؛
تا زمانى كه زنده ام مرا به نماز و زكات توصيه كرده است.
خلاصه در اهميت نماز، همين بس كه معيار قبول و رد همه اعمال و عبادات ديگر معرفى شده است
براين اساس است كه حسين بن على عليه السلام با پيام و شعارش ، پيروانش بر اهميت نماز متوجه ساخته است و از ياران و اصحابش كه در حساسترين شرايط از نماز حمايت كرده و حتى براى اقامه تنها يك نماز، جانشان را فدا كرده اند، تقدير به عمل آورد است :
الف) ارجع اليهم فان استطعت ان توخرهم الى غدوة و تدفعهم عنا العشيةلعلنانصلى لربنا الليلة و ندعوه و نستغفره
ابوالفضل ! به سوى آنان بر گرد و اگر توانستى همين امشب را مهلت بگير و جنگ راتا فردا صبح به تاخير بينداز اميد است تا ما امشب به نماز، دعا و استغفار باپروردگار مان بپردازيم.
ب) فهو يعلم انى قد كنت احبالصلوة له و تلاوة كتابه و كثرة الدعاء والاستغفار.
زيرا او مى داند كه من به نماز و قرائت قرآن و استغفار و مناجات پرودگار علاقه شديد دارم.
امام عليه السلام اين جمله را كه حاوى دو پيام و شعارمستقل در بيان اهميت نماز است ، عصر تاسوعا هنگامى كه دشمن به سوى خيمه ها حركت نمود، خطاب به برادرش ابوالفضل عليه السلام ايراد فرمود؛ زيرا در مرحله اول به وى دستور داد كه به سوى دشمن برود و علت حركت تا به هنگام آنان را سؤال كند و پاسخ آنان اين بود كه دستور جديد و اكيد از ابن زياد آمده است كه يا بايد همينالان جنگ شود يا بيعت با يزيد انجام گيرد.
وقتى حضرت ابوالفضل اين پيام دشمن را به امام ابلاغ نمود، در مرحله دوم آن حضرت مجددا اين دستور را صادر فرمود. آرى قرار بود عصر تاسوعا جنگ شروع شود، ولى امام عليه السلام براى اهتمام بر نماز و قرائت قرآن از دشمن فرومايه اش در خواست مهلت نمود.
ج) ذكرت الصلاةجعلك الله من المصلين الذاكرين.
ابوثمامه ! نماز را به ياد آورى ، خدا تو را از نماز گزارانى كه به ياد خدا هستند،قرار بدهد.
د) نعم ، هذا اول وقتها، سلوهم ان يكفوا عنا حتى نصلى.
آرى اينك اول وقت نماز است ، از دشمن بخواهيد دست از جنگ بردارد تا نماز خود را به جاى آوريم.
امام عليه السلام اين جمله را كه مانند جمله قبل ، مركب از دو شعار است ، در پاسخ ابوثمامه صيداوى يكى از ياران وفادارش فرمود، آنگاه كه او را درحال شدت جنگ متوجه گرديد كه اول ظهر است ، لذا به آن حضرت عرض نمود:
بنفسى انت ؛ جانم به قربانت، گرچه اين مردم به حملات خود ادامه مى دهند، ولىبه خدا سوگند! تا مرا نكشته اند نمى توانند بر تو دست يابند و من دوست دارم آنگاهبه لقاى خدايم نايل شوم كه اين يك نماز آخر را هم با امامت شما به جاى آورده باشم .
ه) نعم ، انت امامى فى الجنة.
سعيد! آرى تو پيش از من در بهشت برين هستى.
روز عاشورا براى اداى نماز ظهر، پيشنهاد آتش بس از سوى حسين بن على عليه السلام عملا مورد موافقت قرار نگرفت و آن حضرت بدون توجه به تيرباران دشمن در بيرون خيمه ها و در مقابل صفوف اهل كوفه ، به نماز ايستاد و چند تن از ياران با وفايش ازجمله سعيد بن عبدالله و عمروبن قرظه كعبى در پيش روى آن حضرت ايستادندو سينه خود را سپر كردند و در اثر تيرهايى كه به سرو سينه آنان اصابت نمود، پس از نماز به روى خاك افتادند و به شهادت رسيدند.
سعيد، پس از نماز آن حضرت كه با ضعف شديد و با پيكر خون آلود افتاده بود، چشمش را باز كرد و امام را در كنارش ديد كه در روى زمين نشسته و خاك و خون از صورت وى پاك مى كنند، در مقابل اين محبت امام عليه السلام كه سر از پا نمى شناخت ، چنين عرضكرد:
اوفيت يا ابن رسولالله صل الله عليه و آله وسلم ؛ اى فرزندرسول خدا! آيا من وظيفه خود را به نيكىانجام دادم ؟.
امام عليه السلام هم در پاسخ وى فرمود: آرى تو پيش از من در بهشت برين هستى .
چهل حدیث درباره نماز از پیامبر